Basur nedenleri olarak bilinen faktörler bu hastalığa genetik olarak yatkınlık olduğunda çabuklaştırıcı rol oynarlar. Genetik olarak basur olmaya elverişli birinin hastalığa yakalanması için aslında bir çok yanlışı bir arada yapmaya gerek yoktur.
Sıradan bir şehirli gibi yaşayan birisi 40’lı yaşlara gelmeden –anatomik yapısı da buna elverişli ise- rahatlıkla basura yakalanabilir. Demek istediğim basur yaygın ve arkasında çok ciddi sebepler olmadan da oluşabilen bir hastalıktır. Yabancı kaynaklarda toplumda basur görülme sıklığının yüzde yetmişbeşe kadar çıkabileceğine dair yayınlar bulunmaktadır.
Doktora gidilme oranın yüzde on veya beş gibi küçük oranlar olduğu dikkate alınırsa bazı hastaların basur olduklarından haberdar olmadıkları, bazılarının ise doktora gitmeden evde basuru kendi kendine tedavi etmeye çalıştıkları anlaşılmaktadır. (bkz. evde basur tedavisi)
Yıllarca hasta olup da bundan haberdar olmamanın başlıca sebebi iç basurun kalın bağırsakta başlamasıdır. (bkz. iç basur nedir) Basur vakalarının önemli bir bölümünü de iç basur oluşturduğundan ve bazı belirtiler göstermesi hariç bu hastalığın anlaşılmasının veya başka bağırsak hastalıkları ile karıştırılmamasının zor olduğundandır. (bkz. basur nasıl anlaşılır, basur belirtileri)
Basur nedenleri
Genetik yatkınlık: Kişinin genetik kodlarında yazılı olan damarlarının genişliği, bağ doku dayanıklılığı, hormonal faktörler ve kişilik yapısı bu hastalığın başlamasında önemli bir rol oynar. (bkz. basur başlangıcı)
Sürekli kabızlık: Sürekli kabız olmanın mutlaka bir sebebi vardır. Olası sebepler, ilaç kullanımı, bakteriyel faaliyetler, yanlış beslenme ve yetersiz su tüketimi şeklindedir. Günlük fiziksel aktivite yetersizliği, et ağırlıklı beslenme, hazır gıdalar ve bağırsak parazitleri diğer sebeplerdir.
Kabızlığın basura sebep olması, tuvalette fazla ıkınmaya yol açması ve sert dışkının bağırsak yüzeyine zarar vermesiyledir. Basur, anüsü büzüp açan dokudaki damarların genişlemesiyle meydana gelmekte olup bunun önemli bir sebebi dışkılama için uzun süre ıkınmak zorunda kalmaktır.
Dolaşım bozuklukları: Basur toplar damara pıhtı birikimi ve bu pıhtının da kan dolaşımına engel olması ile olur. Genel olarak dolaşım bozukluğu çekenlerin özellikle de bacaklarında varis olanların, tansiyon hastalarının basura yakalanma riski fazladır.
Şişmanlık: Şişman olmak hem makat bölgesine fazla yük bindirmesi hem de çok yemek yeme nedeniyle zararlıdır. Fazla kilolar ıkınmanın verdiği zararı artırırken, otururken bölgeye daha fazla basınç binmesine ne neden olur. Fazla yemek sindirim sistemine bağlı rahatsızlıkları genel olarak artıran bir unsurdur.
Meslek hastalıkları: Uzun yol şöförleri, at binicileri gibi gününü hep oturarak geçirenler makat basıncı nedeniyle toplardamarın şişmesine engel olamayabilirler. Bu tür meslek grupları ilerleyen yaşlarda nadiren basurdan korunabilirler.
Hareketsiz yaşam: Şehirde yaşam neredeyse hareketsiz yaşama eş değer. Gününü bilgisayar başında geçirmek, ihtiyaçları için fazla harekete ihtiyaç duymamak hem kan dolaşımı açısından hem de toplardamarda kolay pıhtı birikmesine sebebiyet vermesinden ötürü basur nedenlerindendir.
Ağır kaldırmak: Bir kere ağır kaldırmak değil, genel olarak ağır kaldırmak zorunda kalmak, örneğin, eşya taşımacılığı gibi işlerde çalışmak.
Hızlı yeme alışkanlığı: Hızlı yemek besinlerin yeterince sindirilememesine neden olur. Kabızlık ve gaz sorunlarının nedenlerinden biri yemeği hızlı yemek ve bir öğünlerde fazlaca yemektir. Sindirim evrelerini yeterince tamamlamamış besin artıklarını vücuttan atmak için fazlaca efor gerekir. Bu da bölgedeki toplardamarların genişlemesiyle sonuçlanır.
İlave bilgiler için bkz. basur neden olur, basur tedavisi evde makalelerine göz atabilirsiniz.
